Jakie cechy powinien mieć idealny probiotyk?

Probiotyki to żywe drobnoustroje, które podawane w odpowiednich ilościach, wywierają korzystne skutki zdrowotne. Są to przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego. Preparaty probiotyczne mogą zawierać pojedyncze szczepy bakterii, szczepy drożdży lub różne szczepy bakterii łącznie ze szczepami drożdżowymi. Ich zadaniem jest uzupełnianie fizjologicznej flory, szczególnie przewodu pokarmowego, w stanach dysbiozy. Do czynników najsilniej zaburzających mikrobiotę należą: dieta uboga w błonnik, antybiotyki, inhibitory pompy protonowej, niesteroidowe leki przeciwzapalne, silny stres i alkohol1,2,3.

0%

Jakie kryteria musi spełniać probiotyk?

Aby dany produkt można było nazwać probiotykiem musi on spełnić określone warunki dotyczące m.in. bezpieczeństwa, funkcjonalności i technologii produkcji1,4.

  • Pochodzenie od człowieka - szczepy probiotyczne (które później są namnażane w laboratorium) muszą być uzyskane z naturalnej zdrowej mikroflory człowieka1,4.
  • Ściśle określona przynależność gatunkowa i rodzajowa - szczep powinien być dokładnie zdefiniowany (oznacza to, że posiada pełną nazwę np. Lactobacillus rhamnosus GG a nie Lactobacillus)1,4.
  • Korzystny wpływ na organizm potwierdzony w prawidłowo przeprowadzonych, kontrolowanych badaniach klinicznych - wpływ probiotyków na organizm jest szczepozależny. Każdy ze szczepów wymaga osobnych badań w celu określenia jego właściwości probiotycznych i skuteczności w ściśle określonej sytuacji. Wyniki badań przeprowadzonych z określonym szczepem probiotycznym nie mogą być wykorzystywane jako dowód skuteczności innych, nie poddanych ocenie5.
  • Historia bezpiecznego stosowania - szczep nie może mieć właściwości patogennych lub toksycznych (nie może powodować chorób czy zatruć)1,4.
  • Brak działań ubocznych - szczep nie może powodować działań niepożądanych1,4.
  • Odporność na kwaśny sok żołądkowy, sole żółci i enzymy trawienne - jest to konieczne, aby żywe bakterie mogły dotrzeć do jelita grubego, gdzie będą się namnażać. W celu ochrony bakterii podczas przechodzenia przez przewód pokarmowy stosuje się np. technologię mikrootoczkowania3,6.
  • Przyleganie i zdolność do kolonizacji określonych miejsc w organizmie - szczep powinien posiadać zdolność przytwierdzania się do powierzchni nabłonka jelit i kolonizacji jelita grubego. Dla uzyskania efektu kolonizacji przewodu pokarmowego bakteriami probiotycznymi zaleca się ich spożycie przez dłuższy czas1,4.
  • Zdolność do przeżycia, aktywności metabolicznej oraz wzrostu w miejscu przeznaczenia - szczepy muszą mieć zdolność do namnażania się w jelitach. Aby zwiększyć szansę na namnażanie probiotycznych bakterii preparaty probiotyczne mogą zawierać tzw. prebiotyki (należą do nich np. inulina, fruktooligosacharydy). Są to substancje stanowiące pożywkę dla probiotyków i stymulują ich wzrost1,4.
  • Aktywność antagonistyczna wobec wybranych patogenów - szczepy probiotyczne powinny hamować przyleganie do nabłonka jelita bakterii chorobotwórczych lub wytwarzać substancje antybakteryjne1,4.
  • Odporność na procedury utrwalania (takie jak zamrażanie czy liofilizacja) - bakterie muszą zachować żywotność i stabilność w czasie produkcji, przechowywania i dystrybucji1,4.
  • Wysoka przeżywalność w gotowych produktach - produkt probiotyczny musi zachowywać wszystkie swoje właściwości w procesach przechowywania1,4.
  • Odpowiednia zawartość probiotyków w preparacie - od 106 do 109 jednostek tworzących kolonie (ang: colony forming units, CFU)5.

Podsumowanie

Chcąc wybrać idealny probiotyk zwracajmy przede wszystkim uwagę na zawarty w preparacie szczep (pełną nazwę szczepu), sposób ochrony bakterii probiotycznych podczas procesu przechowywania i podczas przejścia przez przewód pokarmowy i gwarantowaną przez producenta wysoką jakość produktu. Warto także wybierać synbiotyki – preparaty zawierające kombinację pre- i probiotyku, co zwiększy szansę na skuteczną kolonizację przewodu pokarmowego. Bogata oferta dostępnych produktów probiotycznych umożliwia również idealne dopasowanie formy preparatu (kapsułki, saszetki, krople) do wieku i własnych preferencji.

Piśmiennictwo

  1. Mojka K., Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 541-549
  2. Konturek P. et al., Stress and the gut: pathophysiology, clinical consequences, diagnostic approach and treatment options, Journal of Physiology and Pharmacology 2011, 62,6, 591-599.
  3. Gałęcka M. et al., Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, vol 12, no 2, 50–59
  4. Jach M. et al., PROBIOTYKI– ASPEKTY FUNKCJONALNE I TECHNOLOGICZNE, POST. MIKROBIOL., 2013, 52, 2, 161–170
  5. Szajewska H., Zastosowanie probiotyków w pediatrii, standardy medyczne/pediatria n 2008 n T. 5 n 380–392

Zobacz również:

Artykuł

Compliance – skuteczna terapia

Sprawdź, jak ważne jest przestrzeganie zaleceń Twojego lekarza.

Czytam
Artykuł

Słońce - nasz przyjaciel czy wróg?

Dowiedz się, jaki wpływ ma słońce na zdrowie człowieka. Czy kąpiele słoneczne są naszym przyjacielem czy wrogiem?

Czytam

Zobacz również: