Infografika
Nadmierny perfekcjonizm – korzyści i zagrożenia
Beata Stelmaszczyk-Pustelnik
Psycholog, certyfikowany psychoterapeutap oznawczo-behawioralny
To, co uważamy za perfekcyjne jest zawsze bardzo subiektywne. Koncepcję doskonałości tworzymy indywidualnie w naszej głowie. Nasze osobiste doświadczenia, przekonania i preferencje kształtują wyjątkową wizję perfekcji.
Sami budujemy to w swojej głowie. To, co dla jednej osoby jest perfekcyjne, niekoniecznie musi być takie samo dla innej.
Perfekcjonizm przynosi często realne korzyści:
Awans w pracy
Uznanie znajomych za dobrą organizację
Poczucie bycia ważnym i lubianym
Zagrożenia perfekcjonizmu:
- problemy z regulowaniem emocji
- nadmierne napięcie
- konflikty z otoczeniem
- wyczerpanie
- brak kończenia zadań w terminie ze względu na ciągłe dążenie do doskonałości (nadmiar poprawek)
Nadmiernym perfekcjonistom żyje się trudniej. Nie wybaczają błędów, są krytyczni w stosunku do siebie, ale i otoczenia.
Subiektywne cierpienie pacjenta
- Zmęczenie psychicznie i fizycznie ciągłym udowadnianiem sobie i innym, że wszystko zrobią najlepiej,
- Częste branie na siebie wielu zadań, wynikające z przekonania, że tylko oni zrobią to dobrze,
- Chęć sprawowania nad wszystkim kontroli,
- Życie w permanentnym napięciu (z chęcią kontroli i nadmierną odpowiedzialnością wiąże się niepokój).
Źródło konfliktów z otoczeniem
- Poprawianie wszystkiego po wszystkich,
- Wytykanie innym nawet najmniejszych błędów,
- Oczekiwanie, że inni będą działać zgodnie z zasadami perfekcjonisty.
Cierpi otoczenie i pacjent, który nie rozumie czemu to środowisko się buntuje i nie chce stosować do jego zasad.
Perfekcjonista z obawy, że nie wykona czegoś wystarczająco dobrze, prokrastynuje, czyli odkłada na później.
Perfekcjoniści są zazwyczaj nadmiernie wrażliwi na krytykę ze strony otoczenia - z obawy przed krytyką mogę czegoś finalnie nie zrobić, bo nie spełni to nigdy ich wyimaginowanych standardów.
Można być perfekcjonistą w wybranych lub wszystkich obszarach życia.
Jak rozpoznać u siebie nadmierny perfekcjonizm?
- Życie cały czas w „excelu”
- Potrzeba bycia cały czas efektywnym
- Brak umiejętności wypoczywania
- Informacje zwrotne z otoczenia
- Ciągłe uczucie napięcia
Warto czasem zadać sobie pytanie: co najgorszego może się stać, jak nie zrobię czegoś idealnie?
Nadmierny perfekcjonizm nie jest chorobą, ale jest to pewnego rodzaju mechanizm psychologiczny, który jest dysfunkcyjny dla pacjenta. Może czasem prowadzić do rozwoju np. zaburzeń lękowych czy obniżenia nastroju.
Praca z psychologiem lub psychoterapeutą może poprawić jakość życia perfekcjonisty.
Zobacz również:
Zobacz również:
