Buduj odporność!

• Na świat przychodzimy z wrodzoną odpornością, zwaną nieswoistą, a poprzez kontakt z czynnikami chorobotwórczymi nabywamy odporność swoistą.
• Używki, zła dieta a także stres mają niekorzystny wpływ na układ immunologiczny.
• Higieniczny tryb życia to oręż, w który możemy wyposażyć naszego strażnika organizmu, jakim jest odporność.

Czym jest odporność organizmu?

Odporność to zespół mechanizmów i barier, które umożliwiają organizmowi obronę przed czynnikami chorobotwórczymi. Zewnętrzną ochronę zapewnia chociażby skóra, która mechanicznie hamuje wnikanie mikroorganizmów do organizmu, a także odruchy takie jak kichanie czy łzawienie. Jeśli patogenom uda się pokonać wierzchnią ochronę, to sprawny układ odpornościowy uruchamia szereg reakcji, które polegają na rozpoznaniu zagrożenia i odpowiedzi na nie². Do narządów, które odpowiadają za wytwarzanie i pracę komórek odpornościowych należą szpik kostny, grasica, śledziona, węzły chłonne, czy migdałki³.

Można rozróżnić odporność wrodzoną (nieswoistą) oraz nabytą (swoistą). Ta nieswoista zależy przede wszystkim od budowy i funkcji barier jak właśnie skóra czy błony śluzowe. Składają się na nią np. kwaśne pH soku żołądkowego i bakteriobójcze składniki śliny. Odporność nabyta zostaje wytworzona przez organizm poprzez kontakt z patogenami lub szczepienia, a odpowiadają za nią limfocyty i przeciwciała³.

Co może wpływać niekorzystnie na naszą odporność?

Nie mamy wpływu na geny, wiek czy płeć, ale istnieją czynniki oddziałujące na pracę układu immunologicznego, które możemy modyfikować. Niebagatelne znaczenie dla naszej odporności ma styl życia – dieta, używki, aktywność fizyczna i stres¹. Niekorzystny wpływ na komórki odpornościowe ma alkohol, który zabija je po przeniknięciu do układu limfatycznego. Podobnie papierosy – zawarte w dymie tytoniowym trujące substancje niszczą błony śluzowe, czyli naturalną barierę ochronną przed patogenami³. Również częste i nierozważne stosowanie antybiotyków wpływa na osłabienie odporności⁴!

Warto wiedzieć, że zapadalność na choroby nowotworowe i infekcje jest znacznie większa u ludzi narażonych na chroniczne działanie stresu. Nadmiar kortyzolu, czyli hormonu stresu, nie pozostaje obojętny na organizm i obniża jego zdolność do obrony przed infekcjami⁵.

Wspierajmy strażnika organizmu, wybierając zdrowy styl życia

Solidnym fundamentem dla budowania odporności organizmu jest zbilansowana dieta, bogata w pełnowartościowe białka, zawierająca węglowodany, zdrowe tłuszcze, witaminy, mikroelementy i fitoskładniki. Dobroczynny wpływ na organizm, w tym na układ odpornościowy, będzie miała systematyczna aktywność fizyczna, a także zadbanie o odpoczynek – mniej niż 6 godzin snu na dobę powoduje, że ryzyko infekcji wzrasta⁶.

Można również rozważyć suplementację w witaminę D (np. ApoD₃), gdyż jej niedobór może przyczyniać się do zwiększonej podatności na infekcje. Eksperci zalecają uzupełnienie jej niedoborów mieszkańcom Europy Środkowej w okresie od września do kwietnia^7,8.

Wybierzmy drogę do zdrowego stylu życia. Dbajmy o swój organizm każdego dnia, by minimalizować ryzyko infekcji i przygotować układ immunologiczny, by skutecznie chronił nas przed wirusami, grzybami i bakteriami.

Piśmiennictwo

1. E. Dymarska, Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy 19 (2) 2016, 21-37
2. K. Knypl, Odporność – jak dbać o dobrą odporność organizmu?, Poradnik Zdrowie, dostęp: https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-odpornosciowy/odpornosc-jak-dbac-o-dobra-odpornosc-organizmu-aa-3Rcm-Gj7C-yQd6.html (13.10.2020)
3. I. Duraj, wywiad z L. Mastalerz, Od czego zależy odporność?, dostęp: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/wywiady/90034,od-czego-zalezy-odpornosc (13.10.2020)
4. M. Moraszczyk, M. Majewska, konsultacja A. Wiktorowicz-Dudek, Od czego zależy odporność organizmu?, dostęp: https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-odpornosciowy/od-czego-zalezy-odpornosc-organizmu-aa-z9EY-UT5E-UzAY.html (13.10.2020)
5. N. Drela, Jak to się dzieje, że stres obniża odporność?, Świat Nauki, dostęp: https://www.swiatnauki.pl/8,488.html# (13.10.2020)
6. M. Ważna, konsultacja: B. Wańczyk-Dręczewska, Odporności nie zbudujemy w jeden dzień. Jak dbać o układ immunologiczny?, dostęp: https://www.medonet.pl/zdrowie,odpornosci-nie-zbudujemy-w-jeden-dzien--jak-dbac-o-uklad-immunologiczny-,artykul,70323586.html (13.10.2020)
7. Odporność a witaminy, dostęp: https://zdrowie.pap.pl/piorem-eksperta/dieta/odpornosc-witaminy (13.10.2020)
8. M. Marklowska-Dzierżak, Witamina D: coraz więcej badań potwierdza jej wpływ na cały organizm, Puls Medycyny, dostęp: https://pulsmedycyny.pl/coraz-wiecej-badan-potwierdza-wplyw-witaminy-d-na-caly-organizm-886011 (13.10.2020)